Temat na październik

      

MARYJA, WYPEŁNIAJĄCA WOLĘ BOGA – SŁUŻEBNICA PAŃSKA.

        Maryja pragnie poświęcić całą siebie osobie i dziełu swojego Syna. Będąc zupełnie poddaną Zbawicielowi i pod Jego zwierzchnictwem, z łaski Bożej, służy tajemnicy odkupienia. Przez słowa, które kieruje do Bożego posłańca: Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa (Łk 1, 38). Niewiasta z Nazaretu wyraża zupełną zgodę na realizację woli Bożej w swoim życiu, przyjmuje dzieło odkupienia Syna, który ma się z Niej narodzić i całkowicie poddaje się wpływowi Ducha Świętego. Tytuł, którym określa się Maryja w chwili zwiastowania, obrazuje Jej usposobienie, charakter i człowieczeństwo, w przeciwieństwie do wielu innych określeń, które wskazują na Jej wybór, powołanie oraz funkcję w planie Bożym. Mówiąc o sobie: Służebnica Pańska, przez ubóstwo, pokorę i ukryte życie Maryja wskazuje, że wszystko w Jej życiu pochodzi od Boga. Jest świadoma, że całe Jej bogactwo, to wyjątkowe wybranie przez Boga, który napełnia Ją swoją łaską. Dlatego realizuje wolę Stwórcy w postawie pokory i posłuszeństwa sługi. Nic w Niej nie przysłania i nie ukrywa wyjątkowej potęgi Wszechmogącego. Jako uboga służebnica, Maryja jest utożsamiana z całym narodem wybranym, niejednokrotnie nazywanym w Starym Testamencie sługą np.: Oto mój Sługa, którego podtrzymuję. Wybrany mój, w którym mam upodobanie. Sprawiłem, że Duch mój na Nim spoczął(Iz 42, 1). Księga Pisma Świętego podaje wiele definicji sługi i służby. W Księdze Królewskiej Gahazi jest sługą Elizeusza (por. 2 Krl 4, 12), czyli tym, który spełnia rolę osobistego pomocnika, Jozue, jako sługa Mojżesza jest Jego uczniem i potencjalnym następcą (por. Wj 24, 13), sługa Abrahama, to z kolei Jego zaufany pracownik (por. Rdz 24, 2). Sługa posiada swojego przełożonego tj. człowieka sprawującego nad nim nadzór, któremu jest poddany. Bycie sługą zobowiązywało do okazywania szacunku swojemu panu, przełożonemu, do szukanianie swojego, leczjego dobra.

Najważniejszą cechą sługi według Biblii jest wierność. Potwierdzeniem tego są słowa św. Pawła, który mówi o nakazie wierności swoim panom (por. 1 Kor 4, 2). Służenie Bogu było nakazem obejmującym wszystkich. Ludzie, którzy pełnili dla Niego szczególną służbę, uważani byli za sługi Boże lub sługi Pańskie. Tytuł ten przysługiwał królom (por. 2 Krl 19, 34), prorokom (por. 1 Krl 14, 18, 2; Krl 14, 25; Iz 20, 3).Stosowano go także dla określenia całego narodu Izraela (por. Iz 41, 8, Ps 136, 22) oraz Mesjasza (por. Iz 52, 13; Za 3, 8). Służba Bogu wiązała się ze sprawiedliwością, prawością i kultem (por. Iz 32, 17, 53). Zmiana rozumienia służby następuje wraz z przyjściem Jezusa, który przyszedł nie po to, aby Mu służono, lecz po to, aby służyć (por. Mt 20, 28). Służba w życiu Jezusa nabiera konkretnego wymiaru, nie jest tylko symbolem, ale wykonaniem konkretnych czynności, np. umywanie stóp podczas Ostatniej Wieczerzy (Por. J 13, 1-17). Służba wobec bliźniego zaprowadziła Chrystusa na krzyż. Postawa Jezusa jest pewnego rodzaju testamentem, ze wskazaniami do naszego postępowania wobec bliźnich (zob. Mt 23, 8-12).

Maryja, będąc uboga, zalicza się także do ubogich Jahwe, grupy żyjącej w Izraelu, oczekującej w pokorze, pobożności i wierze nadejścia Mesjasza. Biblia, opisując niedole i ciężki los ludzi ubogich, często przedstawia je, jako wynik postępowania niesprawiedliwej władzy. Niejednokrotnie wspomina o tym, że ludzie ubodzy byli pozbawieni wszelkich praw, opuszczeni przez rodzinę i najbliższych. Jednak to ubóstwo, którego doświadczali często, przyczyniało się do głębszej ufności Bogu. Prorocy w swoim przepowiadaniu upominali tych, którzy gnębili, biednych potrzebujących pomocyludzi. Ubóstwo jest pewną postawą i stanem religijnym. Ubogi to ten, który nic nie posiada, całkowicie polega na Panu. Do ludzi, którzy z takim nastawieniem oczekiwali Zbawiciela można zaliczyć: Zachariasza, Elżbietę, Symeona, Annę, Józefa, oraz inne osoby, które pokładały swoje życie w Bogu licząc tylko na Niego. Ubóstwo Maryi, zalicza Ją do grona pewnej grupy, ale przede wszystkim jest jej cechą osobistą. Wyraża się w Jej uniżeniu, ukrytym życiu pośród szarejcodzienności, w zamieszkaniu w pogardzanym mieście, w przynależności do najbardziej pospolitej warstwy społecznej. Bógwybierając Maryję na Matkę Jezusa chce Ją mieć właśnie taką: ubogą, skromną, aby mocniej pokazać światło swojej łaski. W czasie Zwiastowania, Bóg objawia się ubogiej i pokornej dziewczynie z Nazaretu (por. Łk 1, 48; 2, 7. 24), aby powołać Ją do szczególnej misji. Jest to tajemnicze spotkanie Trzykroć Świętego Boga ze słabym i kruchym człowiekiem. Przez powołanie małych i słabych w oczach tego świata, Bóg zawstydza wyniosłych i możnych (por. 1 Kor 1, 27-29).

Wiele przykładów takiego powołania zawierają biblijne opisy np.: Gedeon pochodził z najbiedniejszego rodu w pokoleniu Manassesa i był ostatni rangą w domu swego ojca (por. Sdz 6, 15), Mojżesz miał problemy z mową (por. Wj 4, 10-12), pierwsi uczniowie Jezusa byli rybakami (por. Mt 4, 18). Bóg powołując słabych ukazuje swoją chwałę, chce, by powołani mieli świadomość, że cała ich wielkość jest w Nim. Ta właśnie świadomość towarzyszyła Maryi. Słowa skierowane do Bożego posłańca: Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa(Łk, 1, 38), są wyrazem największej i decydującej wiary Maryi i są
wzorem postawy wobec Boga. Wyrażają one bierną dyspozycyjność, połączoną z aktywną gotowością.

Św. Jan Paweł II, zwracając się podczas homilii do duchowieństwa zebranego w katedrze św. Mateusza w Waszyngtonie, wskazał na Maryję, jako wzór naszego pielgrzymowania. Papież ukazał, że w słowach skierowanych do anioła, Maryja wyraziła to, co stanowiło zasadniczą podstawę Jej życia, swoją wiarę: ‹‹Zaufała obietnicy Boga i była wierna Jego woli››. Przybliżając ziemskie życie Maryi, które było „pielgrzymką wiary” (por. KK 58) ukazał, iż w wielu momentach Matka Zbawiciela doświadczała trudności zwykłego człowieka. Często kroczyła w ciemnościach i ufała temu, czego nie widziała. Sprzeczności naszego ziemskiego życia nie były Jej obce. Wiara Maryi wielokrotnie poddawana była próbie. Obietnica, że Jej Syn zasiądzie na tronie Dawida mogła rodzić wątpliwości, gdy przed Jego narodzeniem nie było dla Nich miejsca nawet w gospodzie. Również zapowiedź anioła, że Jej Syn będzie nazwany Synem Bożym, mogło być trudne do zrozumienia, gdy Maryja patrzyła na Jezusa oczernionego, zdradzonego, skazanego i pozostawionego samemu sobie w śmierci krzyżowej. Jednak wierzyła pomimo wszystko. Ufała, że spełnią się słowa powiedziane Jej od Pana (por. Łk 1, 45).  Służebna postawa Maryi charakteryzuje się wiarą i ufnością, powiązaną z całkowitą zgodą na przyjęcie woli Bożej. Wiara i miłość Maryi to podstawa wszystkiego, czego doświadczyła w swoim życiu. Przez otwartość na spełnianie Bożych zamiarów oraz prawdziwe ubóstwo, Maryja jest Córką Syjonu, kochaną przez Boga, obdarowaną specjalną łaską Bożego macierzyństwa. Idąc za oblubieńczą miłością, która poświęca całkowicie (konsekruje) osobę ludzką Bogu, Maryja przyjmuje wybór bycia Matką Syna Bożego. Przyjmując Boże macierzyństwo, wyraża swoje poddanie się Bogu, oddanie swojej osoby zbawczym planom Najwyższego. Jeszcze w chwili Zwiastowania ma możliwość wyboru, gdyż nie jest postawiona przed faktem dokonanym. Bóg traktuje Maryję, jako osobę, nie jako rzecz potrzebną do realizacji swoich zachcianek. Jako osoba idealna, Maryja jest w pełni wolna i rozumna, posiada możliwość przyjęcia lub odrzucenia inicjatywy Boga. Jej życie pokazuje, że wielkość nie polega na wykonywaniu nadzwyczajnych czynów, ani na posiadaniu szczególnych przywilejów, ale na przyjęciu z ufnością daru Pańskiego. Św. Łukasz ukazuje, że Maryja, z jednej strony, to zwyczajna niewiasta tamtych czasów, nosząca popularne imię, prawdziwa dziewica przestrzegająca prawo (Łk 2, 22-24. 27. 39), bo nawet Jej odpowiedź dana aniołowi jest reakcją zgodną z mentalnością pobożnych Żydów; z drugiej jednak strony, Maryja uosabia cały lud Boży, jest Córą Syjonu (Łk 1, 26, 56). Dając odpowiedź aniołowi udziela odpowiedzi samemu Bogu, jako cały lud Boży. Jako Służebnica Pańska, Maryja jest figurą Kościoła, który w swojej posłudze uwielbiania, nauczania i dawania świadectwa miłości, też jest służebnicą Pana. Prawdziwy Kościół, tak jak Maryja, jest święty i umiłowany w oczach Boga. Te dwa elementy Jego istoty nie pozwalają, aby Kościół dążył do narzucania się, panowania,czy do wywyższania.

Na wzór Chrystusa Kościół jest przyjacielem ludzi ubogich, miejscem, gdzie kochana jest postawa pokory i cenione jest życie ukryte. Świętość Kościoła, Jego wierność przeżywana jest w zwyczajnym życiu ludzi, gdzie Kościół się nie wyróżnia, nie zwraca na siebie uwagi, nie oddziela się od ludzi, lecz żyje pośród nich w zwykłych warunkach ich życia. W świecie wyróżnia Go prawda, którą w sobie nosi, świętość, którą żyje, i miłosierdzie, którym promienieje. Maryja wolną wiarą i przez posłuszeństwo bierze czynny udział w dziele odkupienia. Święty Ireneusz stwierdza to pisząc, że będąc posłuszną, Maryja stała się przyczyną zbawienia zarówno dla siebie jak i dla wszystkich ludzi.

Również Ojcowie starożytni, nazywając Maryję matką żyjących ukazują wyzwalające postępowanie Dziewicy z Nazaretu. Posłuszeństwo Maryi rozwiązuje węzeł zawiązany przez nieposłuszeństwo Ewy. Życie, które utraciliśmy przez grzech Ewy, zostaje odzyskane dzięki posłuszeństwu Maryi. Należy dobrze zrozumieć, że zbawienie jest możliwe dzięki Wszechmocnej Miłości Boga, który daje nam udział w swoim życiu: Jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus (1 Tm 2, 5). Nie ma w żadnym innym imieniu zbawienia (Dz 4, 12). To podstawowa teza biblijno – teologiczna, prezentowana przez świętego Jana Pawła II. Zbawienie chrześcijan, jak i wyznawców innych religii oraz nieuznających Boga, pochodzi od Boga w Trójcy Jedynego, a realizuje się w ekonomii Jezusa Chrystusa, mocą Ducha Świętego. Maryja jest Matką Chrystusa, który jest narzędziem łaski. Będąc Matką Boga, rodząc Syna Bożego, przeżywając całe Jego życie, mękę i śmierć, Maryja jest złączona z Chrystusem przez wiarę, nadzieję i miłość. Święty Paweł w Liście do Efezjan pisze: W Nim wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani prze Jego obliczem (Ef 1, 4). Maryja uczestniczy w tym wybraniu w sposób szczególny, jest Matką Odkupiciela. W encyklice Redemptoris Mater Ojciec Święty Jan Paweł II pisze: Jeśli odwieczne wybranie i przeznaczenie w Chrystusie do godności przybranych synów odnosi się do wszystkich ludzi, to wybranie Maryi jest całkowicie wyjątkowe i jedyne (RM 9). Matka Odkupiciela jest pierwszą osobą, która czerpie z łaski odkupienia już w pierwszej chwili swojego istnienia. Dzieje się to mocą Ducha Świętego, który utworzył Ją i ukształtował jako Nowe Stworzenie (por. KK 56). Maryja, określając się mianem Służebnicy Pańskiej, ukazuje swoją nieustanną gotowość i dyspozycyjność w wypełnianiu woli Bożej. Po przyjęciu Słowa Bożego udaje się do swojej krewnej Elżbiety, aby Jej towarzyszyć w ważnych i trudnych chwilach życia. To wydarzenie św. Łukasz zestawia ze starotestamentalnym opowiadaniem o Arce Przymierza, sprowadzonej do judzkiej Baali przez króla Dawida. W drodze do Jerozolimy Arka, przez trzy miesiące przebywała w domu Obeda – Edoma z Gad, gdzie stała się przyczyną błogosławieństwa (2 Sm 6, 2-16). Maryja po poczęciu Syna Bożego staje się nową Arką Bożą i podobnie jak ta starotestamentalna, niesie światu błogosławieństwo i życie. Podczas pozdrowienia Maryiw łonie Elżbiety poruszyło się dzieciątko a Duch Święty napełnił Elżbietę (por. Łk 1, 41). Jest to właśnie owo błogosławieństwo, które niesie Maryja dla Zachariasza i Jego małżonki. Według teologów, św. Jan Chrzciciel miał właśnie w tym momencie zostać oczyszczony z grzechu pierworodnego, a Elżbieta oświecona obecnością Ducha Świętego otrzymuje wiarę mesjańską, tzn. dostrzega w swojej krewnej Bogarodzicielkę. Elżbieta oddaje chwałę Dzieciątku Jezus i Maryi, którą postrzega, jako błogosławieństwo dla wszystkich niewiast i matek. Pochwała Elżbiety dotyczy również wiary Maryi: Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana (Łk 1, 45). W odpowiedzi na pochwałę Elżbiety, Maryja stwierdza, że cała chwała należy się tylko Bogu; jest to główna myśl Magnificat.

Istnieją różne teorie mówiące o pochodzeniu tego hymnu. Najstarsza teoria przypisuje to autorstwo Maryi, stwierdzając, że jest to pieśń ułożona na okoliczność odwiedzin swojej krewnej. Druga teoria autorstwo przypisuje św. Łukaszowi, który włożył tę pieśń w usta Maryi, aby ukazać Jej wdzięczność i pokorę w obliczu niezmierzonego daru łaski. Trzecia teoria w pieśni Magnificat dostrzega hymn sławiący Boże zbawienie przychodzące do ubogich i uniżonych. Niezależnie od pochodzenia hymn ten jest wyrazem radości i dziękczynienia Maryi za otrzymane łaski i dary, szczególnie za dar dziewiczego poczęcia Mesjasza. Dusza Maryi jest przepełniona uwielbieniem Boga za otrzymane łaski. Stwierdzając, że Bóg wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej (Łk 1, 48), Maryja wyraża całą istotę swojego wyniesienia i swój stosunek do Stwórcy. Świadomość własnej słabości i bezsilności pozwala Maryi wychwalać wielkość, którąotrzymała od Boga. Nazywając siebie służebnicą mówi o sobie, jako niewolnicy Boga. Jest to popularne stwierdzenie na starożytnym Wschodzie i w Palestynie. Wypowiadając takie słowa, każdy wyznawca okazywał swoją uniżoność wobec bóstwa. Maryja wypowiadając te słowa jest dumna, bo jest świadoma swojej zależności od Boga i gotowości spełniania wszystkiego, czego Bóg będzie od Niej żądał. Dziękując Bogu za otrzymane łaski, Maryja staje się przedstawicielką wszystkich pokornych Izraela, których jest uosobieniem. Papież Paweł VI określa Magnificat mianem wspólnej modlitwy całego Kościoła (por. MC 18). To pieśń radości całego narodu. Wyraża to, co cały naród w ciągu swojej historii myśli i rozważa: żywą świadomość wybrania i związaną z tym wyborem pokorę. Hymn, oprócz pochwały Boga za zbawienie dane Izraelowi, zwraca uwagę na to, że dar miłosierdzia i łaski jest skierowany nie do ludzi szlachetnie urodzonych i bogatych, ale do ludzi ubogich, uniżonych, pokornych sercem. Słowa: wejrzał na uniżenie swojej służebnicy (Łk 1, 48) komponują z przypowieścią o faryzeuszu i celniku: Kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża będzie wywyższony (Łk 18, 9-14). Tajemnica wywyższenia Maryi w planie Bożym tkwi w tym, że zajmuje ono ostatnie miejsce w historii narodu, wśród ludzi ubogich, tzn. prawdziwie wierzących.

                                                                                              Ks. Krzysztof Surowaniec, CPPS

Literatura :

*Katechizm Kościoła Katolickiego

*J. Drozd, Maryja Matka Boga i matka Nasza Matka, wyd. Michalineum 1989

*F. Grygielewicz, Błogosławiona przez wszystkie narody, Matka Boża w Nowym Testamencie, Częstochowskie Wydawnictwo Diecezjalne Regina Poloniae, Częstochowa 1984

*J. McHugh, Maryja w Nowym Testamencie, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów Niepokalanów

*L. Melotti, Maryja Matka Żyjących, zarys mariologii, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów Niepokalanów

*G. M. Medica, Maryja Żywa Ewangelia Chrystusa, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów Niepokalanów

* M. Thurian, Maryja Matka Pana Figura Kościoła, wyd. Księży Marianów, Warszawa 1990

*J. Kudasiewicz, Matka Odkupiciela, wyd. Jedność, Kielce 1991

*R. Cantalamessa, Maryja Zwierciadłem dla Kościoła, wyd. Księży Marianów 1994

*L. Ryken, J. C. Wilhoit, T. Longman III, Słownik Symboliki Biblijnej, Oficyna wydawnicza Vacatio, Warszawa

*B. Widła, Słownik Antropologii Nowego Testamentu, wyd. Vacatio, Warszawa 2003

*Jan Paweł II, Maryja Matka Zawierzenia, teksty wybrane, Częstochowskie Wydawnictwo Diecezjalne, Regina Poloniae, Częstochowa 1986

*H. Langkammer, Maryja w Nowym Testamencie, Gorzowskie Wydawnictwo Diecezjalne, Gorzów Wielkopolski 1991

*Cz. S. Bartnik, Matka Boża, Katolicki Uniwersytet Lubelski KUL, Lublin 2012

*A. Valentini, Z Maryją życie Chrześcijańskie, wyd. Księży Marianów, Warszawa 1989

*M. Kowalczyk, Bóg pragnie, aby wszyscy zostali zbawieni, w: Tajemnica Odkupienia, red. L. Baltre, kolekcja Communio, Poznań 1997

*W. Granat, Chrystus i Bogarodzica w nauczaniu i kulcie kościelnym, w: Nauczycielka i Matka, red. S. C. Napiórkowski, Lublin 1991,

*T. Siudy, Maryja w tajemnicy Chrystusa, w: Matka Odkupiciela komentarz do encykliki Redemptoris Mater, red. S. Grzybek, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1988,

*G. M. Bartosik, Z Niej narodził się Jezus, wyd. Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1996,

*J. McHugh, Maryja w Nowym Testamencie, wyd. Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1998,