TEMAT GRUDNIOWY

3.4. OWOCE DUCHA ŚWIĘTEGO - grudzień

Owoce Ducha – tekstgrecki i polski:

22 ὁ δὲ καρπὸς	22 Owocem zaś
τοῦ πνεύματός ἐστιν	Ducha jest:
ἀγάπη χαρὰεἰρήνη	miłość, radość, pokój,
μακροθυμία χρηστότης	cierpliwość, uprzejmość,
ἀγαθωσύνη πίστις	dobroć, wierność,
23 πραΰτηςἐγκράτεια	23 łagodność, opanowanie.
κατὰτῶντοιούτων	Przeciw takim [cnotom]
οὐκἔστιννόμος	nie ma Prawa.

(Ga 5,22-23)

Bóg sam przez Ewangelię św. Jana zapewnia nas o wierności względem trwających w Nim. Zapewnia o tchnieniu w nas – chrześcijan życiodajnych soków, abyśmy owocowali dobrymi owocami.

Pozostając w zażyłości z Bogiem jesteśmy zatem obdarowani darami Ducha Świętego, aby przynosić zawsze dobre owoce. Potrzebujemy być jednak ostrożni, bo pomiędzy nami, a może także w nas, gdy oddalamy się od Boga są fałszywi apostołowie, przed czym przestrzega św. Mateusz.

Wrozróżnianiu prawdziwych i fałszywych apostołów,rozpoznawaniu ich po owocach, pomogą nam teksty Świętych Apostołów: Piotra i Pawła. Zapoznają nas one z owocami Ducha Świętego i ich znamionami. Poprzez owoce dotkniemy także przejawów działania Ducha Świętego w świecie.

I   Ewangeliczne źródła i znaczenie pojęcia owoce Ducha Świętego.

Zjednoczenie z Chrystusem.(J 15, 1-5)

„Ja jestem prawdziwym krzewem winnym, a Ojciec mój jest tym, który [go] uprawia. Każdą latorośl, która we Mnie nie przynosi owocu, odcina, a każdą, która przynosi owoc, oczyszcza, aby przynosiła owoc obfitszy. Wy już jesteście czyści dzięki słowu, które wypowiedziałem do was. Wytrwajcie we Mnie, a Ja [będę trwał] w was. Podobnie, jak latorośl nie może przynosić owocu sama z siebie – jeśli nie trwa w winnym krzewie – tak samo i wy, jeżeli we Mnie trwać nie będziecie. Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić”.        

Komentarz Ojca Kościoła – Św. Cyryla Aleksandryjskiego do powyższego fragmentu Ewangelii:

„Pan powiedział o sobie, że jest krzewem winnym. Tak mówiąc, chciał nam udowodnić, że mamy trwać w Jego miłości i że jest to dla nas bardzo wielkim dobrem (…). Jesteśmy więc odrodzeni z Niego i w Nim w Duchu Świętym, aby przynosić owoce życia, nie dawnego i zastarzałego, ale odnowionego przez wiarę i miłość ku Niemu. A zachowujemy życie wtedy, gdy trwamy wszczepieni w Pana, gdy ze wszystkich sił zachowujemy Jego przykazania, i staramy się zachować szlachetność nam daną, słowem, gdy czynimy wszystko, aby w niczym nie zasmucić zamieszkującego w nas Ducha Świętego przez którego, jak wiemy, Bóg w nas mieszka. O tym zaś, w jaki sposób trwamy w Chrystusie, a On w nas, mówi nam mądrze święty Jan: «Przez to poznajemy, że my trwamy w Nim, a On w nas, bo udzielił nam ze swego Ducha». Jak korzeń udziela winnym pędom swoich naturalnych właściwości, tak też Słowo Boże, Jednorodzony Syn Boga i Ojca, wszczepia świętym niejako pokrewieństwo ze swoją naturą, bo szczególnie udziela Ducha Świętego tym, którzy są z Nim złączeni przez wiarę i różnorodną świętość; żywi w nich uczucie miłości i sprawia, że poznają, czym jest wszelka cnota i dobroć”.

Ostrzeżenie przed fałszywymi apostołami.(Mt 7, 16-20)

„Poznacie ich po ich owocach. Czy zbiera się winogrona z ciernia albo z ostu figi? Tak każde dobre drzewo wydaje dobre owoce, a złe drzewo wydaje złe owoce. Nie może dobre drzewo wydać złych owoców ani złe drzewo wydać dobrych owoców. Każde drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, zostaje wycięte i wrzucone w ogień. A więc: poznacie ich po ich owocach”.        

II   Apostolskie źródła i znaczenie pojęcia owoce Ducha Świętego.

Pisma św. Piotra Apostoła(2P 1, 5-8)

„Dlatego też właśnie dołożywszy całej pilności, dodajcie do wiary waszej cnotę, do cnoty poznanie, do poznania powściągliwość, do powściągliwości cierpliwość, do cierpliwości pobożność, do pobożności przyjaźń braterską, do przyjaźni braterskiej zaś miłość. Gdy bowiem będziecie je mieli, i to w obfitości, nie pozostawią was one bezczynnymi ani bezowocnymi w poznawaniu Pana naszego, Jezusa Chrystusa”.

Święty Piotr, uczeń Jezusa Chrystusa, naoczny świadek Jego życia pisze o etapach wchodzenia w zażyłość z naszym Panem. Apostoł wyznacza konkretne ślady, jak np. powściągliwość, cierpliwość, pobożność, którymi krocząc, nie będziemy bezczynnymi ani bezowocnymi w poznawaniu Jezusa Chrystusa.

Pismaśw. Pawła Apostoła

Twórcą pojęciaowoce Ducha jest Święty Paweł, który metaforę owocu zaczerpnął z tradycji Starego Testamentu.Dla Niego samego wolność oznacza życie w Duchu. Tego życia zaznał, więc dzieli się z Kościołem wskazówkami, jak żyć i jakie są owoce życia w Duchu. Na podstawie światła Chrystusa i własnych doświadczeń wysnuwa tezę, iż trwając w Duchu, chrześcijanie powinni przynosić owoce.Tę potrzebę chrześcijańskiego owocowania św. Paweł rozwija w licznych swoich tekstach.Wspólnoty chrześcijańskie i życie wiernych, postrzega jako pole, które daje dobry plon, otrzymawszy od właściciela wiele miłości i czasu lub jako światłość, którą emanują. Wyraża nadzieję(Rz 1, 13), iż będzie mógł zobaczyć i mieć udział w owocach życia tejże wspólnoty, gdy do niej przybędzie. Jak mówi, Rzymianie będąc złączonymi ze Zmartwychwstałym winni przynosić owoc Bogu (Rz 7,4). W tym duchu, mówiąc o przekazanym Mu od wspólnoty darze, określa go mianem owocu ich miłości (Flp 4,17). W innym fragmencie, mówi o sobie, wyrażając nadzieję, że jego życie będzie owocną pracą dla Chrystusa (Flp 1,22).

O światłości jako owocu w życiu chrześcijan Św. Paweł pisze:„Niegdyś bowiem byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości.Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda. Badajcie, co jest miłe Panu”(Ef 5,8-10).Wskazuje na ewangeliczne chodzenie w światłości i ubiera chrześcijan w zbroję światła (Ef,13-17), podkreślając moc głoszenia Słowa Bożego.

Sprawiedliwość i uświęcenie jako owoce nowego życia w Chrystusie podkreśla w Listach: do Filipian (Flp 1,11) oraz do Rzymian (Rz 6,22).Przestrzega jednak:„I nie miejcie udziału w bezowocnych uczynkach ciemności, a raczej piętnując [je], nawracajcie [tamtych]” (Ef 5,11; Rz 6,21). O tych, którzy nie należą do Chrystusa, którzy nie są prawdziwymi Jego uczniami mówi, że nie przynoszą owocu – są bezowocni(gr. akarpos). Tacy ludzie chodzą w ciemnościach i są niewolnikami grzechu.Niemoralne życie, bowiem,jeśli przynosi jakichś owoc, to jedynie jest to owoc śmierci.

Wreszcie w Liście do Galatów (Ga 5,22-23), jedynym tekście Nowego Testamentu mówiącym bezpośrednio o owocach Ducha, Święty Paweł poprzez metaforę owocu opisuje cnoty wynikające z życia w Chrystusie. Wymienia wśród nich: miłość, radość, pokój, cierpliwość, łaskawość, dobroć, wierność, łagodność i opanowanie. Według Niego chrześcijanie powinni przynosić Boże owoce (Rz 7,4), owoce Ducha(Ga 5,22-23) i odrzucać uczynki ciemności(Ga 5,19-21 i Kol 3, 5-9), które są przeciwne cnotom Ducha;powinni być gotowi, by nawracać błądzących (Ef 5,11).Podkreśla wartość plonu, czyli  rozwijanych cnót – wartość ziarna położonego w nas i pomnożonego o wysiłek dodany ze strony nas samych, owocujących chrześcijan.Ciekawe, że Apostoł nie mówi o owocu wiary, ale o owocu Ducha (gr. ho karpos tu pneumatos), jakby podkreślał istotę tego, że żyjemy wiarąotrzymaną z Ducha.

III   ZnamionaOwoców Ducha Świętego

Po owocach wymienionych przez Świętego Pawła w Liście do Galatów(Ga 5, 22-23) poznajemy obecność i działanie Ducha Świętego w ludzkim sercu. Innymi słowy, owoce Ducha są to cechy człowieka współpracującego z Duchem Świętym, jak pisze ks. Edward Staniek. Owoce te są znamionami obecności Ducha Świętego w danym człowieku,charakteryzują chrześcijan, zatem powinny być naszą wizytówką.

Miłość - pragnienie uszczęśliwiania innych. Jest ona wlana w nasze serce przez Boga, który jest Miłością pełną i czyni nasze serce źródłem miłości dla innych. Najpiękniej zobrazowana jest w Hymnie o miłości (1Kor 13,4-8).

Radość-szczęście płynące z życia w harmonii z Bogiem. Może objawiać się weselem, ale jest to głębszy stan.

Pokój - pewność, że tu i teraz jestem do dyspozycji Boga. Nie ma w nim nic z niepokoju ani o to, co było, ani o to, co będzie. On jest tajemnicą teraz, czylikomunikacji z Bogiem, autentyczności relacji z sobą i innymi.

Cierpliwość - relacja tak wobec siebie, jak i wobec innych. Dorastanie do miłości, szczęścia i pokoju, to dłuższy proces, dlatego cierpliwość jest jednym z podstawowych jego mechanizmów. Kto jest do dyspozycji Boga i pełni Jego wolę nie ma powodu, żeby się niecierpliwić. Bóg jest Panem każdej sytuacji w naszym życiu osobistym, społecznym, ekonomicznym i politycznym. Wybierze czas na wszystkie sprawy pod słońcem.

Uprzejmość - znak wielkiej kultury ducha. Każde aroganckie postępowanie jest czytelnym znakiem obecności złego ducha w człowieku i pokazuje nam, z kim mamy do czynienia. Delikatność i takt są zaś przejawem Bożym.

Dobroć -nastawienie na pomaganie innym, o ile takiej pomocy potrzebują, a równocześnie zabieganie o tworzenie takiejatmosfery w swym środowisku. Gdzie jestbrak dobroci, tam jest obecny zły duch i rozłam.

Wierność - zaufanie, jakim Bóg nas darzy. Kto na Boguchce budować swe życie, zabiega o doskonalenie wierności. Komunikacja z ludźmi również oparta jest na zaufaniu i wierności. Jeśli ich brakuje, trzeba być ostrożnym, bo tymkto nie zna wartości zaufania i wierności, manipuluje zły duch.

Łagodność - ściśle związanaz cierpliwością,stanowiąc ważny most w relacjach z ludźmi. Jest ona językiem miłości. Wymaga jednak zdecydowanej postawy wobec obłudników. Jezus pokazał nam, na czym polega łagodność, która potrafi nawet bicz wziąć do ręki. Łagodność pomaga koić i leczyć rany duszy i ciała.

Opanowanie - piękny owoc Ducha Świętego, który zna wartość harmonii i pełnej odpowiedzialności za słowa, czyny i postawę. Człowiek opanowany jest przyjacielem Boga, bo nie da się go wyprowadzić z równowagi nawet w obliczu mocnych ciosów. On jest, razem z Bogiem,Panem każdej sytuacji.

IV   Przesłanie Papieża Franciszka nt. działania Ducha Świętego przez człowieka w świecie:

„W Liście do Galatów Paweł chce pokazać, co jest owocem, przejawiającym się w życiu tych, którzy postępują według Ducha (Gal 5,22). Z jednej strony jest ciało z orszakiem wymienionych przez Apostoła wad, będących dziełami człowieka samolubnego, zamkniętego na działanie łaski Bożej. Natomiast w człowieku, który z wiarą pozwala, by wtargnął w jego życie Boży Duch, rozkwitają Boże dary, streszczające się w dziewięciu radosnych cnotach, które Paweł nazywa owocami Ducha. Stąd wezwanie powtórzone na początku i na końcu, jako program życia: postępujcie według ducha (Ga 5,16.25). Świat nie potrzebuje ludzi zamkniętych, lecz napełnionych Duchem Świętym.Zamknięcie na Ducha (…) jest także grzechem”.

Katarzyna Kretkiewicz WKC